Hệ thống năng lượng mặt trời tại nhà có hoạt động khi mất điện không?
Hệ thống năng lượng mặt trời đang ngày càng trở nên phổ biến tại các hộ gia đình trên khắp thế giới, bao gồm cả Việt Nam. Tuy nhiên, một câu hỏi thường được đặt ra là: Liệu hệ thống năng lượng mặt trời tại nhà có hoạt động khi mất điện không? Câu trả lời phụ thuộc vào loại hệ thống năng lượng mặt trời mà bạn lắp đặt. Bài viết này sẽ phân tích cụ thể hai loại hệ thống phổ biến: hệ thống nối lưới không lưu trữ (on grid) và hệ thống nối lưới có pin lưu trữ (hybrid), đồng thời đưa ra ví dụ thực tế từ Việt Nam.
- Hệ Thống Nối Lưới Không Lưu Trữ (On Grid)
Cách Hoạt Động
Hệ thống nối lưới không lưu trữ, còn gọi là hệ thống on grid, là loại hệ thống phổ biến nhất hiện nay. Hệ thống này bao gồm các tấm pin mặt trời lắp trên mái nhà và một inverter (biến tần) để chuyển đổi dòng điện một chiều (DC) từ pin mặt trời thành dòng điện xoay chiều (AC) sử dụng trong gia đình. Phần lớn điện năng được sản xuất từ hệ thống này sẽ được sử dụng trực tiếp trong gia đình. Nếu sản lượng điện tạo ra vượt quá nhu cầu sử dụng, điện dư thừa sẽ được đưa trở lại lưới điện quốc gia, và bạn có thể nhận được tiền từ việc bán điện này (theo cơ chế FIT – Feed-in Tariff).
Hoạt Động Khi Mất Điện
Trong trường hợp mất điện, hệ thống on grid sẽ không hoạt động. Điều này xảy ra do lý do an toàn: khi lưới điện bị mất, inverter sẽ tự động ngắt kết nối hệ thống năng lượng mặt trời với lưới để ngăn chặn việc điện năng từ hệ thống mặt trời đẩy ngược vào lưới. Việc này nhằm bảo vệ các công nhân sửa chữa lưới điện khỏi nguy cơ bị điện giật.
Thực Tế Tại Việt Nam
Từ năm 2020 trở về trước, hơn 104.000 hệ thống năng lượng mặt trời đã được lắp đặt tại Việt Nam, phần lớn trong số đó là các hệ thống on grid. Những hệ thống này đóng vai trò quan trọng trong việc giảm chi phí điện năng cho các hộ gia đình, đồng thời góp phần vào việc giảm tải cho lưới điện quốc gia. Tuy nhiên, khi xảy ra mất điện, các hộ gia đình có hệ thống on grid không thể tiếp tục sử dụng điện từ hệ thống năng lượng mặt trời của họ, dẫn đến sự gián đoạn trong sinh hoạt.
- Hệ Thống Nối Lưới Có Pin Lưu Trữ (Hybrid)
Cách Hoạt Động
Hệ thống nối lưới có pin lưu trữ, hay còn gọi là hệ thống hybrid, là một giải pháp nâng cao so với hệ thống on grid. Hệ thống này bao gồm các thành phần tương tự như hệ thống on grid, nhưng được bổ sung thêm một hoặc nhiều pin lưu trữ. Pin lưu trữ này giúp tích trữ điện năng dư thừa sản xuất từ tấm pin mặt trời trong các khoảng thời gian mà điện năng sản xuất vượt quá nhu cầu sử dụng.
Hoạt Động Khi Mất Điện
Khi xảy ra mất điện, hệ thống hybrid vẫn có thể hoạt động nhờ vào pin lưu trữ. Inverter của hệ thống hybrid sẽ tự động ngắt kết nối với lưới điện quốc gia và chuyển sang chế độ cung cấp điện từ pin lưu trữ. Do đó, các thiết bị điện trong nhà vẫn có thể hoạt động bình thường, sử dụng điện từ pin lưu trữ. Hệ thống này đặc biệt hữu ích trong các khu vực có tình trạng mất điện thường xuyên hoặc kéo dài.
Ví Dụ Thực Tế
Trong thực tế, các hộ gia đình ở khu vực miền Trung và miền Nam Việt Nam, nơi thường xuyên chịu ảnh hưởng của các cơn bão và mất điện kéo dài, đã chuyển sang sử dụng hệ thống hybrid để đảm bảo nguồn điện ổn định trong những tình huống khẩn cấp. Mặc dù chi phí lắp đặt hệ thống hybrid cao hơn so với hệ thống on grid, nhưng lợi ích mà nó mang lại trong việc duy trì nguồn điện liên tục khi mất điện là rất đáng kể.
Chế độ và thứ tự hoạt động ưu tiên của hệ thống nối lưới có pin lưu trữ
Hệ thống nối lưới có pin lưu trữ (hybrid) là một giải pháp năng lượng linh hoạt, cho phép một ngôi nhà tự cung cấp năng lượng và giảm sự phụ thuộc vào lưới điện quốc gia. Hệ thống này hoạt động theo một thứ tự ưu tiên nhất định để tối ưu hóa việc sử dụng năng lượng mặt trời và pin lưu trữ, đồng thời giảm thiểu sự tiêu thụ điện từ lưới điện.
- Chế Độ Hoạt Động Ban Ngày (Khi Có Năng Lượng Mặt Trời)
- Ưu Tiên 1: Cung Cấp Điện Cho Tải Sử Dụng Trong Nhà
- Khi mặt trời chiếu sáng và tấm pin mặt trời sản xuất điện, ưu tiên đầu tiên là cung cấp điện trực tiếp cho các thiết bị tiêu thụ điện trong nhà. Điều này giúp tối đa hóa việc sử dụng năng lượng tái tạo ngay lập tức, giảm thiểu lượng điện phải mua từ lưới điện.
- Ưu Tiên 2: Sạc Pin Lưu Trữ
- Nếu lượng điện sản xuất từ tấm pin mặt trời vượt quá nhu cầu sử dụng của các thiết bị trong nhà, điện năng dư thừa sẽ được sử dụng để sạc pin lưu trữ. Việc sạc pin giúp tích trữ năng lượng cho các thời điểm mà mặt trời không còn chiếu sáng (ví dụ: buổi tối hoặc trong các ngày mưa).
- Ưu Tiên 3: Đẩy Điện Dư Thừa Lên Lưới Điện
- Sau khi các nhu cầu sử dụng điện trong nhà và việc sạc pin đã được đáp ứng, nếu vẫn còn điện năng dư thừa, hệ thống sẽ đẩy điện này lên lưới điện quốc gia. Ở một số quốc gia, việc đẩy điện dư thừa lên lưới có thể mang lại thu nhập thông qua cơ chế FIT (Feed-in Tariff).
- Chế Độ Hoạt Động Ban Đêm (Khi Không Có Năng Lượng Mặt Trời)
- Ưu Tiên 1: Sử Dụng Điện Từ Pin Lưu Trữ
- Khi mặt trời không chiếu sáng và tấm pin mặt trời không sản xuất điện, hệ thống sẽ chuyển sang sử dụng điện từ pin lưu trữ. Điều này giúp ngôi nhà vẫn có điện mà không cần phải phụ thuộc vào lưới điện, tối đa hóa việc sử dụng năng lượng tái tạo đã được tích trữ trong ngày.
- Ưu Tiên 2: Sử Dụng Điện Từ Lưới Điện
- Nếu pin lưu trữ cạn kiệt và không còn đủ năng lượng để cung cấp cho các thiết bị trong nhà, hệ thống sẽ tự động chuyển sang sử dụng điện từ lưới điện quốc gia. Điều này đảm bảo rằng ngôi nhà vẫn có điện, nhưng chỉ khi năng lượng tái tạo đã hết.
Khả năng tự cung cấp năng lượng của ngôi nhà
Với một hệ thống hybrid được thiết kế đúng cách và sử dụng bộ pin lưu trữ có dung lượng hợp lý, ngôi nhà có thể tự cung cấp năng lượng trong hầu hết các ngày trong năm. Ví dụ:
- Mùa Hè hoặc Mùa Khô: Lượng ánh sáng mặt trời dồi dào sẽ giúp tấm pin mặt trời sản xuất đủ (hoặc thậm chí dư thừa) điện năng cho cả ngày và đêm. Lúc này, ngôi nhà gần như hoàn toàn tự cung cấp năng lượng, sử dụng pin lưu trữ để cung cấp điện vào ban đêm.
- Mùa Mưa hoặc Những Ngày Mưa Bão: Trong những ngày mưa hoặc bão, ánh sáng mặt trời yếu, dẫn đến lượng điện sản xuất giảm đi. Nếu dung lượng pin lưu trữ đủ lớn, nó có thể vẫn đảm bảo cung cấp điện cho ngôi nhà trong một khoảng thời gian nhất định. Tuy nhiên, nếu thời gian mưa kéo dài và pin lưu trữ không đủ để đáp ứng nhu cầu, ngôi nhà sẽ tự động chuyển sang sử dụng điện từ lưới điện. Trong trường hợp này, lưới điện đóng vai trò là nguồn điện dự phòng.
Lưới điện đóng vai trò là nguồn điện dự phòng
Với sự hiện diện của hệ thống hybrid, vai trò của lưới điện thay đổi từ nguồn cung cấp chính sang nguồn điện dự phòng. Điều này không chỉ giảm hóa đơn tiền điện mà còn giúp gia đình có nguồn điện ổn định, ngay cả trong các tình huống khẩn cấp khi lưới điện bị cắt.
Việc lựa chọn bộ pin lưu trữ với dung lượng hợp lý là chìa khóa để đạt được khả năng tự cung cấp năng lượng cao nhất có thể. Trong điều kiện bình thường, hệ thống sẽ chủ yếu dựa vào năng lượng tái tạo và pin lưu trữ, chỉ sử dụng điện từ lưới khi thực sự cần thiết. Điều này mang lại sự linh hoạt và an tâm cho các hộ gia đình, đồng thời góp phần giảm thiểu tác động đến môi trường.
Phần kết luận
Việc hệ thống năng lượng mặt trời tại nhà có hoạt động khi mất điện hay không phụ thuộc vào loại hệ thống mà bạn lựa chọn. Hệ thống on grid, mặc dù phổ biến và có chi phí thấp hơn, sẽ không hoạt động khi mất điện. Ngược lại, hệ thống hybrid với pin lưu trữ sẽ cung cấp một giải pháp tối ưu hơn, cho phép bạn duy trì nguồn điện ngay cả khi lưới điện bị gián đoạn. Việc lựa chọn hệ thống phù hợp phụ thuộc vào nhu cầu sử dụng và tình hình cụ thể của từng hộ gia đình.
Đối với những khu vực thường xuyên bị mất điện, hệ thống hybrid là một sự đầu tư đáng cân nhắc để đảm bảo rằng gia đình bạn luôn có nguồn điện dự phòng. Trong khi đó, đối với những khu vực có lưới điện ổn định, hệ thống on grid vẫn là một lựa chọn tốt để tiết kiệm chi phí điện năng và bảo vệ môi trường.
Hãy để LITHACO đồng hành cùng bạn trong hành trình chuyển đổi năng lượng, vui lòng liên hệ với chúng tôi theo các cách sau:
- Hotline: 1900 25 25 27
- Số điện thoại: 0918.886.502, 094.181.2233
- Zalo: 094.181.2233
- Địa chỉ: Tầng 12 Tòa nhà BW, số 15 Võ Văn Kiệt, Phường 16, Quận 8, TP.HCM
- Website: https://lithaco.vn
- Facebook: https://www.facebook.com/Lithaco.vn/
Bài Viết Liên Quan
